– Zagrożeniem związanym z realizacją polityki klimatycznej jest przekonanie, że my, Europejczycy, nie jesteśmy panami traktatów, ale podwładnymi Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej – mówi prof. Ryszard Piotrowski w rozmowie z Agnieszką Żurek.
– Jakie główne zagrożenia związane z wprowadzaniem Zielonego Ładu dostrzega Pan Profesor na gruncie prawnym?
– Przede wszystkim zagrożenie dla samej tożsamości prawa i tożsamości Unii Europesjkiej, a także tożsamości Rzeczypospolitej. Zgodnie z polską konstytucją podstawą prawa jest dialog. Tymczasem prawo, które zostaje komuś narzucone, wywodzi się z tradycji ocenianej negatywnie już przez Homera. Odróżniał on niebarbarzyńców od barbarzyńców w ten sposób, że ci ostatni podlegali prawu, którego nie stanowili. W przypadku Zielonego Ładu mamy do czynienia właśnie z takim zagrożeniem – w coraz większym stopniu prawa europejskie są niezrozumiałe i coraz bardziej odległe od rzeczywistych potrzeb obywateli Europy.
Profesor Barbara Skarga bardzo trafnie zauważyła, że jeżeli prawo nie jest zgodne z poczuciem sprawiedliwości, jeżeli nie zostało zaakceptowane przez obywateli, to jego siła odczuwana jest jako niczym nieuzasadniona przemoc. Tymczasem Europa nie opiera się na przemocy. Europa opiera się na wartościach wyrażonych w traktacie o Unii Europejskiej. Należą do nich: poszanowanie godności, wolności, demokracji, równości, praw człowieka. Artykuł 3 traktatu o UE do celów Unii zalicza wspieranie pokoju i dobrobytu jej narodów. Zagrożeniem związanym z realizacją polityki klimatycznej dla tak rozumianego prawa europejskiego jest przekonanie, że my, Europejczycy, nie jesteśmy panami traktatów, ale podwładnymi Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej. I mamy im podlegać niezależnie od tego, jakie są nasze przekonania, nasze potrzeby i nasze wartości.
– Czy realizacja założeń Zielonego Ładu jest zgodna z polską konstytucją?
– W artykule 5 naszej konstytucji stanowimy, iż Rzeczpospolita zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Unijna polityka klimatyczna w obecnym kształcie jest sprzeczna z zasadą zrównoważonego rozwoju, ponieważ zagraża ogólnemu rozwojowi gospodarczemu, a tym samym bezpieczeństwu obywateli.
Konstytucja mówi o tym, że Rzeczpospolita zapewnia bezpieczeństwo obywateli m.in. w dziedzinie zamieszkania, energii czy komunikacji. To są wszystko bardzo ważne prawa socjalne. Mamy prawo do bezpieczeństwa energetycznego, a jego naruszenie zagraża samej demokracji, ponieważ demokracja bez wymiaru socjalno-ekonomicznego jest pozbawiona sensu. Na płaszczyźnie konstytucyjnej, obok zagrożenia dla zasady dialogu, Zielony Ład niesie zagrożenie także dla zasady pomocniczości, której zadaniem jest umacnianie uprawnień obywateli i ich wspólnot.
