Do szanownych władz miasta Bytomia, radnych rady miejskiej i władz województwa Śląskiego

Wspólnie Ocalmy Szyb Krystyna

My, niżej podpisani mieszkanki i mieszkańcy Bytomia oraz wszyscy miłośnicy i miłośniczki postindustrialnego dziedzictwa Górnego Śląska a także wszyscy, którym nie jest obojętny los wieży wyciągowej Szybu Krystyna w Bytomiu Szombierkach apelujemy:

O podjęcie natychmiastowych działań i zabezpieczenie środków na wykup Szybu Krystyna w budżecie miasta na nadchodzący rok 2023, a następnie jak najszybsze wpisanie obiektu do Gminnego Programu Rewitalizacji. Bytom 2020+. Oraz zgłoszenie rewitalizacji Szybu Krystyna do kolejnej edycji Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Tylko do 2027 r. Polska ma szansę otrzymać z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji ponad 16 mld złotych.

W 2029 roku wieża wyciągowa Szybu Krystyna dawnej Kopalni Szombierki będzie obchodziła swoje stulecie. To idealny moment na pozyskanie obiektu i przeprowadzenie jego rewitalizacji tak aby swoje setne urodziny mógł świętować w nowej odsłonie.

Szyb Krystyna aktualnie jest plądrowany przez amatorów złomu. W internecie krąży wiele relacji video przedstawiających niewłaściwie zabezpieczony obiekt, który systematycznie od miesięcy jest dewastowany. Pomimo zobowiązania o zabezpieczeniu Szybu Krystyna, jakie podjęli obecni właściciele rujnowanie obiektu trwa w najlepsze i przybiera na sile.

Po raz kolejny władze miasta Bytomia popełniają ten sam błąd jaki miał miejsce w przypadku Elektrociepłowni Szombierki, której wyposażenie poprzedni właściciel niemal w całości wywiózł na złom, a władze miasta i województwa przez lata biernie się temu przyglądały. Obecnie to samo dzieje się w Szybie Krystyna. Obiekt nie jest pilnowany. Nikt z miasta nie monitoruje działań obecnego właściciela, ani osób postronnych które wchodzą na teren obiektu bez żadnych ograniczeń i bez żadnej kontroli.

Panie Prezydencie, szanowni Radni przez ponad 20 lat czekaliśmy na odpowiedzialnego inwestora, który tchnie nowe życie w Szyb Krystyna i nada mu nowe funkcje przy jednoczesnym poszanowaniu jego historii. Niestety nie udało się. Niestety wszechobecna prywatyzacja, która w latach 90 poprzedniego stulecia wydawała się być najlepszym sposobem na zagospodarowanie obiektów poprzemysłowych, w przypadku zabytków poprzemysłowych nie zawsze się sprawdza. Dziś po trzydziestu latach wiemy, a Bytom przekonał się o tym wielokrotnie, że prywatyzowanie takich obiektów kończy się tylko ich zrujnowaniem i wypruwaniem cennych, bo metalowych wnętrzności.

Przykłady miast ościennych takich jak: Zabrze, Gliwice, Siemianowice Śląskie, Rybnik, Katowice, Świętochłowice, Ruda Śląska, Pszów, Jastrzębie Zdrój, Czeladź, Chorzów pokazują, że tylko samorząd w porozumieniu z władzami wojewódzkimi może skutecznie ratować obiekty poprzemysłowe i nadawać im nowe funkcje, przy udziale środków europejskich.

Lista miast na Śląsku, w których już kilka lat temu postanowiono nie prywatyzować swojego postindustrialnego dziedzictwa i dano im drugie życie: Chorzów Muzeum Hutnictwa, Szyb Prezydent, Czeladź Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia, Częstochowa Muzeum Górnictwa Rud Żelaza, Dąbrowa Górnicza Kopalnia Ćwiczebna Sztygarka, Gliwice Oddział Odlewnictwa Artystycznego, Jastrzębie-Zdrój Łaźnia Moszczenica, Katowice Muzeum Śląskie, Pszów Maszynownia Szybu Chrobry, Ruda Śląska Koksownia w Orzegowie, Rybnik Zabytkowa Kopalnia Ignacy, Siemianowice Śląskie Park Tradycji, Świętochłowice Wieże KWK Polska, Zabrze Kopalnia Guido, Sztolnia Królowa Luiza, Wieża Ciśnień Zabrze na Zamoyskiego Carboneum.

Jest z kogo brać przykład.

Panie Prezydencie był Pan pierwszym prezydentem Bytomia, który jeszcze rok temu podjął skuteczne działania wraz z marszałkiem województwa śląskiego w sprawie Elektrociepłowni Szombierki. Szczęśliwie znalazł się prywatny, poważny inwestor, który odkupił EC Szombierki i który wydaje się być skuteczny i po ponad 30 latach wydaje się być pierwszym, który jest w stanie dotrzymać słowa. Dziś takiej interwencji, na poziomie miasta, samorządu i województwa pilnie potrzebuje Szyb Krystyna, który na wymarzonego inwestora czeka już ponad 20 lat. Niestety Grupa Arche nie wyremontuje wszystkich zabytków poprzemysłowych na Śląsku. Teraz czas na interwencje miasta. Szyb Krystyna cały czas jest na sprzedaż dlatego apelujemy do władz Bytomia o zabezpieczenie środków w budżecie miasta na wykup Szybu Krystyna, zabezpieczenie go i intensywne działania na rzecz wszelkich dostępnych dofinansowań poprzez aplikowanie jako gmina Bytom mająca wkład własny na takie działania.

Pójdźmy za przykładem miast ościennych, które już 10 lat temu podjęły takie działania i dziś mają tego spektakularne efekty, które możemy podziwiać na Szlaku Zabytków Techniki czy podczas Industriady, czyli jego święta.

Bytom stać na Szyb Krystyna. Budżet miasta Bytomia, jak sam Pan Prezydent od trzech lat, co roku przypomina wynosi ponad miliard złotych, z czego 200 milionów miasto Bytom w 2022 roku przeznaczyło na inwestycje. Pierwszy raz budżet miasta Bytomia osiągnął miliard złotych w roku 2020. Tym samym Bytom dołączył wtedy do 7 śląskich miast, które mają budżet powyżej miliarda złotych. Są to: Katowice, Gliwice, Częstochowa, Bielsko-Biała, Zabrze, Rybnik i Bytom właśnie. Zatem realia i opowieści o polskim Detroit już dawno za nami, na szczęście.

Apelujemy do władz Bytomia aby uwzględniły i zabezpieczyły w budżecie miasta na 2023 rok środki na wykup Szybu Krystyna i niezbędne środki do jego ratowania. W tej chwili cena obiektu na portalach z nieruchomościami oscyluje w okolicach 3 milionów złotych. Czyli jest to niespełna 0,3% tegorocznego budżetu miasta. Chyba warto ponieść taką cenę, za tak unikatowy zabytek poprzemysłowy?

W Polsce mamy 964 miasta (stan na styczeń 2022 roku, za gov.pl). Co ciekawe tylko niewielka ilość spośród tych wszystkich polskich miast posiada jakiś obiekt, budynek lub pomnik, które dają im błyskawiczną, powszechną i ogólnopolską rozpoznawalność. Są to budynki i obiekty powszechnie znane i budzą jednoznaczne skojarzenia z konkretnym miastem. Na przykład: Katowice mają Spodek, Gliwice wieżę radiową, Warszawa ma Pałac Kultury, czy kolumnę Zygmunta, Gdańsk ma Żuraw, a Wrocław Halę Ludową, w Krakowie jest Wawel, w Poznaniu natomiast znajduje się ratusz z powszechnie znanymi koziołkami oraz hala widowiskowo-sportowa Arena, w Kielcach mają unikatowy dworzec PKS, w Zamościu zaś powszechnie rozpoznawalnym budynkiem jest manierystyczno-barokowy ratusz na rynku, w Cieszynie jest jedyna romańska rotunda na terenie Polski czyli Rotunda Św. Mikołaja, a z kolei w Rzeszowie znajduje się powszechnie znany Pomnik Czynu Rewolucyjnego. To zaledwie ułamek wszystkich miast w Polsce. W Bytomiu też mamy taki budynek i jest to zdecydowanie Szyb Krystyna. Symbol miasta, charakterystyczny obiekt, jedyny taki w Polsce, który znany jest na całym Śląsku, a po rewitalizacji ma potencjał na ogólnopolską rozpoznawalność.

https://www.petycjeonline.com/wspolnie_ocalmy_szyb_krystyna_w_bytomiu